تجارت آن نوشداروی اعلا است
فراموش نکنیم که دولتها از راه جنگ نیست که شایستهی التذاذ از آزادی مشروطه میشوند؛ بهعکس، بههنگام حکومت ترس و کشتار بر مملکت، ذهنِ مردمانِ درگیر، در دو قطب خوف و رجا نوسان میکند و بنابراین هیچ خبری از فرآیند تفکر و آموزش—که انسان فقط با آنها میتواند برای التذاذ از آزادی عقلانی آماده شود—در کار نخواهد بود. از اینروست که پس از بیست سال از درگیریهایی که «به نام آزادی» آغاز شد، جنگهای انقلاب فرانسه پایان نیافت، مگر آنکه پیش از آن ملل قاره باز هم در دام بندگی سیاسی حکومتهای پیشین خود افتادند؛ و تازه بعد از آن با استقرار صلح است که آن دیگر ملل با طی فرآیند تدریجی پیشرفت اندیشه، شایستگیهایشان را به نجات خویش در خود پروراندهاند.