—یادداشت
ماه گذشته، هفتهنامهی «تجارت فردا»—که بیشک یکی از پدیدههای موفق روزنامهنگاری در ایران است—به مناسبت یک سالگی بورژوا در شمارهی ۱۱۸ خود مطالبی دربارهی مجلهی آنلاین ما منتشر کرد، که بسی مایهی دلگرمی شد. آن مطالب اینک بر روی وبسایت «تجارت فردا» دسترسپذیر اند. آن پرونده که به همت آقای رضا طهماسبی تولید شده، از جمله مشتمل است بر یک معرفی کوتاه با عنوان «نجات روح لیبرالیسم» حاوی تحلیلی بر نقاط قوت و ضعف بورژوا و توصیههایی ارزشمند برای ادامهی فعالیتاش. در این مطلب میخوانیم:
«بورژوا یک چارچوب مشخص و معین برای خودش تعریف کرده و تاکنون از آن خارج نشده است. ترجمه مقالاتی که رنگ و بوی آزادیخواهی دارد و هر کدام به نوعی در حوزه اقتصاد و سیاست و جامعه مروج آزادی است. حال چه اعلامیه استقلال نوشته توماس جفرسون باشد چه بحث و جدل بر سر قدرت بازار نوشته میلتون فریدمن. شاید بتوان این را یک نقطه قوت برای بورژوا در نظر گرفت. … با این حال مجله بورژوا همانند هر مطبوعه مجازی و حتی چاپی دیگر در معرض خطرات و تهدیدهایی قرار دارد، دیده نشدن، تکراری شدن و از دست دادن مخاطب، از کف دادن نظم و انضباط اولیه و بریدهشدن زنجیر اتصال مقالات منتخب برای ترجمه میتواند از این دست مخاطرات باشد. … بورژوا با اصول و حدودی که برای خودش مشخص کرده، فعلاً سایتی منحصر به فرد است. اما بعید است که بتواند الیالابد به همین منوال پیش برود و خواننده را کسل نکند.»
آن پروندهی کوچک از جمله شامل مصاحبهی کوتاهی با نگارنده است، که در آن کوشیدم به مدد مفاهیم «فرمانروایی»، «قانون» و «برابری» تا حدودی تمایز میان «آزادیخواهی» و «باهمسالاری» را تبیین کنم:
«فلسفهی سیاسی که موضوعاش نسبت قوهی قهریه با سازمانیابی اجتماعی است، بر دو قسم است: یکی آنکه انسانها صاحب برخی حقوق اجتماعی «پیشا-اجتماعی» برابر هستند، و بعد نظم سیاسی و اجتماعی بر این اصل بنا میشود؛ و دومی آنی است که در آن، چه آشکارا و چه به تلویح، حقوق اجتماعی «پیشا-اجتماعی» به عنوان یک مفهومپردازی مهمل، مثل «مثلث چهارگوش»، رد میشود، تا جایی فراختر برای قوهی قهریه باز شود. به بیان دیگر، اندیشهی اول عبارت از این است که: زندگی هر انسان قلمرو «فرمانروایی» اوست؛ همهی انسانها «مکلف» به فرمانبرداری از «قانون»اند؛ و «قانون» چیزی نیست جز آن حدودی که مرز قلمرو فرمانروایی انسانهای «برابر» به هم میرسد. بنابراین در اندیشهی اول، هیچ «منطقهی حائلی» بین مرز قلمرو فرمانروایی انسانهای «برابر» وجود ندارد (مرزها به هم میرسد)، اما اندیشهی دوم همیشه به نام یک «باهمستان» (community) یک «منطقهی حائلی» را بین قلمرو فرمانروایی من و شما برای «باهمستان» محفوظ میدارد، که در آن مثلاً یا میراث سنتهای بهجامانده از نیاکان درگذشته قرار است فرمانروایی کند، یا یک دستگاه فکری انتزاعی یا مجموعهای خاص از فضایل اخلاقی.»
از طریق لینکهای زیر میتوانید اصل مطالب را در وبسایت تجارت فردا مطالعه کنید.
معرفی تجارت فردا دربارهی بورژوا
مصاحبهی تجارت فردا با سردبیر بورژوا