— یادداشت سردبیر: کتاب عقل معاش توسط انتشارات میلکان به چاپ رسیده و در نمایشگاه کتاب امسال عرضه شده است. محمد ماشین چیان و مهدی مرعشی، مترجمان کتاب روز سه شنبه همین هفته در غرفه این انتشارات پذیرای مراجعان و خوانندگان خواهند بود. آنچه در ادامه خواهد آمد معرفی کوتاهی است از این کتاب به قلم دکتر موسی غنی‌نژاد:
***
کتاب اقتصادی جدی و پر محتوا که برای مخاطب عمومی نوشته شده باشد در زبان فارسی بسیار کمیاب است. در گذشته بیشتر کتابهایی که در حوزهاقتصادی برای مخاطبان عمومی نوشته میشدند اغلب متعلق به جریانهای چپگرا و «مارکسیست» بودند. تنها در سالهای پس از انقلاب اسلامی بود که برخی کتابهای متعلق به جریانهای فکری طرفدار نظام بازار آزاد که به زبان غیر فنی و برای عامه نوشته شده بودند ترجمه و روانه بازار شد. اما تعداد این دست کتابها به نسبت آثار ضد نظام بازار بسیار کم بوده و هست. یکی از مهمترین آنها یعنی کتاب معروف «آزادی انتخاب» میلتون فریدمن در دهه ۱۳۶۰ منتشر شد اما به دلیل فضای فکری حاکم بر آن زمان جامعه ایران، مورد توجه قرار نگرفت و تقریبا ناشناخته باقی ماند. تلاشهایی از این نوع در دهه های بعد هم کم وبیش ادامه یافت که یکی از آخریها ترجمه کتاب «اقتصاد در یک درس» هنری هازلیت است. به رغم این تلاشها جای اثری از نوع کتاب حاضر به دلایلی که توضیح آن جلوتر خواهد آمد به شدت خالی بود. کتاب «عقل معاش» نه تنها دربرگیرنده خلاصه ای موجز و مستدل از مفاهیم بنیادی علم اقتصاد و چگونگی ساختار و کارکرد نظام بازار به زبان امروزی و مدرن است بلکه در فصل چهارم و پایانی آن مباحث عملی و کاربردی در خصوص نظام مالی و سرمایه گذاری آمده که میتواند راهنمای بسیار مفیدی برای زندگی اقتصادی خانوارها و افراد عادی و غیر متخصص باشد. در این فصل دوازده اصل کلیدی به صورت توصیه های اقتصادی و مالی آمده که جملگی مبتنی بر مبانی نظری و علمی مطرح شده در فصول قبلی است. فصلهای سه گانه اولیه کتاب دربرگیرنده سرفصلهای به روزشده و جدید تقریباً همه مباحث مهم اقتصادی در حوزه های خرد، کلان و نقش دولت از یک سو، و نیز مباحث مربوط به نهادهای سیاسی و حقوقی مناسب برای کارکرد نظام مبتنی بر اقتصاد بازار از سوی دیگر است. مجموعه آنچه ذکر شد این کتاب را به منبع منحصر به فردی، به خصوص برای خوانندگان ایرانی، تبدیل کرده است. ترجمه کتاب که به نظر میرسد به روش مفهومی و نه تحت الفظی صورت گرفته، بسیار روان و خوشخوان است. انتشار این کتاب را باید به فال نیک گرفت چراکه در این فضای آکنده از ریزگردهای آلوده به ایدئولوژیهای دولتمدار و چپگرا، روزنه تنفسی میگشاید به سوی آسمان آبی عقل سلیم.
مطالعه بخش‌هایی از کتاب: