— لارس کریستنسن
حق با کُوز بود.
این اواخر اتّفاقی به دو شاخص برخوردهام، که دو چیزِ ظاهراً بیربط به هم را اندازهگیری میکنند- حقوق مالکیّت و استانداردهایِ محیطزیستی در کشورهایِ مختلف.
بااینحال، اگر آثارِ رونالد کوز را خوانده باشید قطعاً میدانید که به اعتقادِ او بهترین راهِ مدیریتِ اثراتِ جانبی (بخوانید، آلودگی) داشتنِ حقوقِ مالکیتِ تعریفشده است. توجّه داشته باشید که من رأی و پیامِ کوز را بهشدّت خلاصه کردهام، ولی بااینوجود این اساساً همان پیامی است که آنچه بعضیها محیطزیستگراییِ بازار آزاد میخوانند، در خود نهفته دارد.
شاخصِ نخست شاخصِ بینالمللیِ حقوق مالکیت (IPRI) است که اتّحادیهی حقوقِ مالکیت آن را تهیّه و منتشر کرده است. شاخصِ بینالمللیِ حقوق مالکیت کشورها را براساسِ سطحِ حفاظت و حمایتشان از حقوقِ مالکیت ردهبندی میکند.
شاخصِ دوّم شاخص عملکردِ محیطزیستی (EPI) است، که ”کشورها را براساسِ عملکردشان در مسائلِ محیطزیستیِ خطیر در دو حوزهی جامعِ سیاستی ردهبندی میکند: حفاظت از سلامتِ انسانی در برابرِ آسیبهایِ محیطزیستی و حفاظت از اکوسیستمها.“ شاخص عملکردِ محیطزیستی ”پروژهی مشترکِ مرکزِ سیاست و حقوقِ محیطزیستیِ دانشگاهِ ییل (YCELP) و مرکزِ شبکهی بینالمللیِ اطّلاعاتِ علومِ زمینشناختیِ (CIESIN) در دانشگاهِ کلمبیا، است، با همکاریِ مجمعِ جهانیِ اقتصاد و حمایتِ بنیادِ خانوادگیِ سمیول و بنیادِ مککال مکبِین.“
وقتی این دو شاخص را بر هم منطبق سازیم، به این نمودار میرسیم:
و آنچه میبینید نمودارِ محیطزیستگراییِ بازار آزاد است- اگر دغدغهی محیطزیست دارید ابتدا باید دغدغهی حمایت و حفاظت از حقوقِ مالکیت داشته باشید… متأسفانه بعید است که سیاستگذاران و تصمیمگیرندگانی که در کنفرانسِ تغییراتِ جوّیِ پاریس گردِ هم آمده بودند، متوجّهِ این مسأله بوده باشند.
در ضمن، دادههایِ مربوط به این شاخصها را میتوانید در اینجا بیابید.
اصلاحیّه: بعضیها میگویند که این یک همبستگیِ بدلی است و حاصل از این که استانداردهایِ بالایِ محیطزیستی و سطحِ حفاظت از حقوقِ مالکیت هردو با سطحِ درآمد همبستگیِ مثبت دارند. تاحدّی حق با آنها است، امّا نه کاملاً. من این قضیه را از طریقِ تخمین زدنِ شاخصِ عملکردِ محیطزیستی بهعنوانِ تابعی از حقوقِ مالکیت و نیز سرانهی تولید ناخاصل داخلی، به آزمون گذاشتهام. حتّی در این حالت هم حقوقِ مالکیت عاملِ تعیینکنندهی (بسیار) مهمّی برایِ استانداردهایِ محیطزیستی از آب درآمد. تولیدِ ناخالصِ داخلیِ زیاد کافی نیست- حقوقِ مالکیت هم باید محفوظ باشند.