— مترجم: مونا مجد

یادداشت سردبیر: خیلی از رفقایی که دم از سوسیالیسم می‌زنند تحت تاثیر شعارهای خوش‌آهنگ و شیرین آن بوده و تصوری از نتایج آن در دنیای واقعی ندارند. در لهستان برای نسل جدید بازی‌ای درست کرده‌اند که آن‌ها را با چگونگی کارکرد سوسیالیسم آشنا کند؛ به باور من این بازی به درد آن دسته از نسل جدید ما که اسمارت‌فون در دست شعار سوسیالیسم می‌دهد و هیچ وقت افتخار ایستادن در صف نفت و روغن کوپنی و الخ پیدا نکرده هم مفید و آموزنده خواهد بود.

***

کولیکا (صف) بازی فکری‌ای‌ست ساخت لهستان که بر اساس زندگی در دوران کمونیسم طراحی شده.

بازیکن‌ها مهره‌هاشان را مقابل مغازه‌ها می‌گذارند، بدون این‌که بدانند کدام مغازه به‌شان جنس تحویل خواهد داد. تنش وقتی بالا می‌گیرد که کارت‌های تحویل جنس را رو می‌کنیم و معلوم می‌شود که محصول فقط به اندازه‌ای هست که به چند نفرِ انگشت‌شمار بازیکن  خوش‌اقبالی برسد که از همه به در فروشگاه‌ها نزدیک‌تر ایستاده‌اند. از آن‌جا که همه می‌خواهند اول باشند، صف‌ها به درِ فروشگاه‌ها فشار می‌آروند. برای جلو افتادن آدم‌هایی که در صف ایستاده‌اند از یک سری کارت‌های صف‌ایستادن استفاده می‌کنند، کارت‌هایی مثل «مادری که بچه به بغل دارد»، «حضرت آقا، نوبت شما نیست»، یا «کالاهای زیرمیزی». اما همین‌طور باید مواظب کارت‌هایی مثل «تعطیل به علت فهرست‌برداری از انبار»، «خطا در تحویل کالا» باشند، و حواس‌شان باید جمع مهره‌ی سیاه -احتکار کننده‌ها- که در صف ایستاده‌اند باشد. فقط آن بازیکنانی که بهترین استفاده را از کارت‌های صف‌ایستادن‌شان کرده‌اند می‌توانند با کیسه‌های خریدِ پر به خانه برگردند.

… در این بازیِ واقع‌گرایانه باید خیلی زرنگ باشید تا کالا گیرتان بیاید.

بازی را ابتدا به ساکن «نهادِ ملی یادآوری» لهستان ساخته بود تا به مردم بیاموزد زندگی در دروان کمونیسم چطور بود، اما از بازی استقبال غیرمنتظره‌ای شد و از آن زمان تا کنون به انگلیسی و فرانسوی و ژاپنی و روسی و دیگر زبان‌ها ترجمه شده است.

دولت روسیه اما خوشش نیامده و بازی را ممنوع اعلام کرده.

بنا به گزارش IPN  نهاد نظارت بر مصرف Raspotrebnadzor هشدار داده که این بازی «ضد روس» تلقی می‌شود و منتقد تندرویِ نظام شوروی است. مسئولان در روسیه به Trefi، شرکتی که حق بازی را از IPN خریده خواسته‌اند که یا ارجاعات مستقیم تاریخی را در بازی حذف کند یا این خطر را به جان بخرد که محصول‌ش ممنوع اعلام شود.

در بیانیه‌ای که IPN منتشر کرده می‌خوانیم «IPN با اجرای این تغییرات موافقت نکرده و به همین دلیل است که کولیکا (صف) دیگر در فروشگاه‌های روسیه یافت نمی‌شود».

به نظرم می‌آید روس‌ها از بازی «کرملین» هم خیلی خوششان نیاید.

ضمیمه: یادآوریِ مهار قیمت‌ها و نظام سوسیالیستی به درد خیلی از آمریکایی‌ها هم خواهد خورد، خوشبختانه می‌شود بازی را به زبان انگلیسی از این‌جا دانلود و پرینت کرد.